Αν και πέρασαν 3 χρόνια από τη δολοφονία Γρηγορόπουλου ακόμη επικρατούν διαφορετικές απόψεις στην ελληνική κοινωνία σχετικά με το τί πραγματικά έγινε τότε. Τί σήμαινε η εξέγερση του Δεκεμβρίου του ΄08; Ήταν μια τυφλή αντίδραση ενάντια στην κρατική βια ή κάτι παραπάνω; Η εμμονή στην εκ των υστέρων ανάλυση ενός ιστορικού γεγονότος ή μιας πολιτικής περιόδου σε κάθε περίπτωση δεν σημαίνει ότι πρέπει να αναζητούμε την «μια και μοναδική» απάντηση. Τα γεγονότα έχουν τη δική τους δυναμική και η ιστορία διαμορφώνεται από τις κοινωνικές διεργασίες οι οποίες είναι πάντα παρούσες, λειτουργώντας τις περισσότερες φορές υπόγεια και, αρχικά, ασυνείδητα.
Γεγονός είναι ότι τον Δεκέμβρη του 2008 ένα τεράστιο κομμάτι της νεολαίας (αν όχι ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας) βρήκε αφορμή να εξωτερικεύσει όλη της την οργή και την απογοήτευση από ένα «τυχαίο» γεγονός. Από εκείνη την μέρα και για μεγάλο χρονικό διάστημα η υπό περιθωριοποίηση νεολαία, άρχισε να ψάχνει τρόπους να εκφράσει την αντίθεσή της σ’ ένα πολιτικο-οικονομικό σύστημα που αισθανόταν πως την στραγγαλίζει, στερώντας της κάθε ελπίδα για το μέλλον. Έτσι, η λαϊκή οργή δεν άργησε να μετατραπεί σε θρυαλλίδα πολιτικής και κοινωνικής συνειδητοποίησης. Τους επόμενους μήνες σε όλη την χώρα – και ενώ η κατάσταση στους δρόμους έχει ομαλοποιηθεί – γίνονται καταλήψεις, οι δημόσιοι χώροι συζήτησης και προβληματισμού πολλαπλασιάζονται, οι ίδιοι οι συμμετέχοντες σε τέτοιες διαδικασίες σταδιακά αποκτούν για τον εαυτό τους την αντίληψη ότι δεν περνούν απλώς το χρόνο τους αλλά ότι ενεργοποιούνται για πρώτη φορά επειδή δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.
O διεθνής αντίκτυπος της εξέγερσης
Ο Δεκέμβρης κατόρθωσε, λοιπόν, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να ριζοσπαστικοποιήσει μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Όπως σε κάθε εξέγερση, έτσι και στην περίπτωσή αυτήν, η διαφθορά, η έλλειψη οραμάτων για την νέα γενιά και η κρατική καταστολή καταδικάστηκαν συλλήβδην από μεγάλο κομμάτι των πολιτών. Όμως το κίνημα δεν εγκλωβίστηκε μόνο εντός των στενών ορίων της Ελληνικής επικράτειας. Σχεδόν σε κάθε Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα πραγματοποιήθηκαν κινητοποιήσεις, με πολλούς αλληλέγγυους να στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης στην ελληνική νεολαία. Αποκορύφωμα ήταν φυσικά η Ισπανία, όπου σε Μαδρίτη και Βαρκελώνη εκατοντάδες (ίσως και χιλιάδες) διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν μπροστά σε πρεσβείες και άλλους δημόσιους χώρους. Στο Βερολίνο έγινε κατάληψη της Ελληνικής πρεσβείας. Ταυτόχρονα, στο Εδιμβούργο, στο Δουβλίνο, στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις, μικρές διαδηλώσεις ξεσπούν…
Στο σημείο αυτό, αξίζει να δούμε τις ομοιότητες μεταξύ του Δεκέμβρη και του κινήματος της Αραβικής Άνοιξης: Στην πόλη Σίντι Μπουζίντ της Τυνησίας, τον Δεκέμβριο 2010, ένας 27χρονος άνδρας, ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι, αυτοπυρπολήθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατάσταση που επικρατούσε στην χώρα του. Το γεγονός αυτό πυροδοτεί γενικευμένο λαϊκό ξεσηκωμό με αποτέλεσμα την ανατροπή του δικτάτορα Μπεν Αλί. Η εξέγερση, όμως, σύντομα θα μεταφερθεί και στην Αίγυπτο. Θα κοπάσει προσωρινά με την ανατροπή του καθεστώτος Μουμπάρακ, και έπειτα τη σκυτάλη θα λάβει η Λιβύη (όπου, δυστυχώς, η έκβαση της υπόθεσης είναι ιδιαίτερα απρόσμενη καθώς και το ποιόν τον εξεγερμένων απροσδιόριστο), το Μπαχρέιν, η Συρία, καθώς και άλλες Αραβικές χώρες… Και στις δύο περιπτώσεις, ο θάνατος ενός ανθρώπου έγινε αιτία να βγουν χιλιάδες άλλοι στους δρόμους. Και στις δύο περιπτώσεις, ο ηθικός αυτουργός δεν ήταν απλά και μόνο το κράτος και οι κατασταλτικοί του μηχανισμοί. Η κατάσχεση των εμπορευμάτων του Μπουαζίζι από τις δυνάμεις καταστολής του Μπεν Αλί, το πάτημα της σκανδάλης του Κορκονέα που είχε ως αποτέλεσμα να πέσει νεκρός ο νεαρός μαθητής, στην ουσία, αποτελούν την κορυφή ενός παγόβουνου. Αυτό όμως που διαφέρει ριζικά είναι το αποτέλεσμα: οι εξεγέρσεις στον Αραβικό κόσμο κατόρθωσαν ως ένα βαθμό ν΄αλλάξουν το πολιτικό σκηνικό των χωρών αυτών. Παρομοίως, ο Δεκέμβρης αφύπνισε μεγάλο κομμάτι πολιτών, αλλά δεν κατάφερε τελικά να μετατραπεί σε πανευρωπαϊκό κίνημα, καθώς η εξάπλωσή του εκτός των συνόρων περιορίστηκε σε μερικές μικρές διαδηλώσεις και εκδηλώσεις αλληλεγγύης.
Με το ξέσπασμα της κρίσης και την είσοδο της χώρας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το πολιτικό σκηνικό αλλάζει. Ο διασυρμός της Ελλάδας σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, με τον διεθνή τύπο να οργιάζει αναφορικά με «το πόσο ανεύθυνοι είναι αυτοί οι Έλληνες», «το πόσο λίγο εργάζονται και συνταξιοδοτούνται νωρίς πηγαίνοντας στις διαδηλώσεις». Η καλλιέργεια αυτού κλίματος απέχθειας για την χώρα, διαλύει την άλλοτε ρομαντικοποιημένη εικόνα κινηματικού παραδειγματισμού και μίμησης που είχαν χτίσει πολλοί δημοκρατικοί πολίτες και ακτιβιστές. Έτσι, αν κατά την διάρκεια των κινητοποιήσεων στον Αραβικό κόσμο υπήρξε πίεση από τα διεθνή ΜΜΕ να παραμείνουν οι διαδηλωτές στους δρόμους και τις πλατείες, αντιθέτως, στην Ελληνική περίπτωση, οι αντι-μνημονιακές κινητοποιήσεις αντιμετωπίζονται ως παράδειγμα προς αποφυγή, καθώς τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης, ασκούν πιέσεις με σκοπό οι διαδηλωτές να εγκαταλείψουν τους δρόμους και ν’ αποδεχτούν τα μέτρα λιτότητας με οποιοδήποτε κόστος. Παράλληλα, η επίθεση αυτή αναζωπυρώνει και τον πληγωμένο εθνικισμό των Ελλήνων, ενώ ταυτόχρονα η αύξηση του κύματος της μαζικής μετανάστευσης συνέβαλε στην κινητοποίηση νέων πολιτικών δυνάμεων, οι οποίες προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη δυσαρέσκεια των πολιτών για οτιδήποτε μή Ελληνικό, κάνοντας αισθητή την παρουσία τους σε κάθε αντικυβερνητική διαδήλωση, ιδιαίτερα από τα μέσα του χειμώνα του 2011. Στο θέμα του διασυρμού όμως αξίζει να σταθούμε λιγάκι παραπάνω:
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη για πρώτη φορά με την απειλή της κατάρρευσης. Η επίσημη ανεργία στην Ισπανία ξεπερνά το 21,5%, της οποίας το χρέος, όπως και της Ιρλανδίας, εμφανίζεται τριπλάσιο από το Ελληνικό [1]. Παρόλ’ αυτά, ο διεθνής τύπος επιμένει να θεωρεί την Ελλάδα ως πηγή κάθε κακού. Πράγματι, οι περισσότερες χώρες του Νότου και η Ιρλανδία πλήττονται από υπέρογκα χρέη. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας έχει επανειλημμένως δηλώσει ανοιχτά ότι η περίπτωση της χώρας του δεν έχει να κάνει με αυτήν της Ελλάδα. Στη Φιλανδία σύμφωνα με δημοσκόπηση στην οποία συμμετείχαν 1.819 άνθρωποι, το 56% των ερωτηθέντων εξέφρασε την άποψη ότι η Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει τη νομισματική ένωση. Παρομοίως, σε περίπτωση αποτυχίας των μέτρων λιτότητας υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη είναι το 78% των Γερμανών, το 65% των Γάλλων, και ταυτόχρονα, το 51% των Ισπανών και το 49% των Ιταλών (δύο χώρες που υποτίθεται ότι θα εξέφραζαν την αλληλεγγύη τους προς τους ομοιοπαθούντες Έλληνες πολίτες). Ακόμα περισσότερο, η «αριστερή» Γαλλική Liberation (που άλλοτε έγραφε ύμνους υπέρ της Ελλάδας) έφτασε στο σημείο να δημοσιεύσει άρθρο με τίτλο: «Οι Έλληνες το παίζουν θύματα, είναι αχάριστοι» στο οποίο γράφει πως: «οι Έλληνες αρνούνται να αναγνωρίσουν ότι είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για την άθλια κατάσταση της χώρας τους» και πως «Η Ελλάδα έχει τάση να το παίζει θύμα και ζητάει συνεχώς χάρες με το επιχείρημα ότι αποτελεί το λίκνο του ευρωπαϊκού πολιτισμού».
Επισημαίνει λοιπόν η γερμανική εφημερίδα (Tageszeitung): «Όταν η Ελλάδα βρέθηκε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης απάντησαν με επιθέσεις ειρωνείας και μίσους: ‘Γιατί δεν πουλάτε τα νησιά σας χρεοκοπημένοι’, τους συμβούλευαν έμμεσα. ‘Πως περνάνε οι Έλληνες με τα δισεκατομμύριά μας’, ρωτούσαν με ειρωνεία. Μια άλλη εφημερίδα ρωτούσε: ‘Ποιός άφησε τους Έλληνες να μπουν στο Ευρώ;’ Η εφημερίδα Bild τάσσονταν μάλιστα υπέρ της επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή. Επισημαίνει λοιπόν η γερμανική εφημερίδα (Tageszeitung): «Όταν η Ελλάδα βρέθηκε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης απάντησαν με επιθέσεις ειρωνείας και μίσους: ‘Γιατί δεν πουλάτε τα νησιά σας χρεοκοπημένοι’, τους συμβούλευαν έμμεσα. ‘Πως περνάνε οι Έλληνες με τα δισεκατομμύριά μας’, ρωτούσαν με ειρωνεία. Μια άλλη εφημερίδα ρωτούσε: ‘Ποιός άφησε τους Έλληνες να μπουν στο Ευρώ;’ Η εφημερίδα Bild τάσσονταν μάλιστα υπέρ της επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή […] Εντελώς διαφορετική η εικόνα με την Ιρλανδία: Η ίδια εφημερίδα τιτλοφορούσε σχετικό άρθρο της: ‘H Ευρώπη τρέμει για το μέλλον της Ιρλανδίας’ και έκανε λόγο για ‘ιρλανδική τραγωδία’ επισημαίνοντας: ‘Οι ουρές των ανθρώπων που πεινούν στο Δουβλίνο είναι τόσο μεγάλες που συχνά δεν χωράνε σ’ ένα δρόμο’» (tvxs, 2011).
Παρότι λοιπόν οι περισσότερες χώρες της περιφέρειας, και κυρίως Ιρλανδία, πλήττονται από υπέρογκα χρέη, καμία από αυτές δεν έδωσε κινήματα όπως αυτό του Δεκέμβρη. «Για ποιο λόγο η διαφορετική αντιμετώπιση;» αναρωτιέται η Γερμανική εφημερίδα. «Μήπως επειδή οι Έλληνες δεν αποδέχονται μοιρολατρικά αυτά που συμβαίνουν και κατεβαίνουν στο δρόμο, ενώ την ίδια στιγμή οι Ιρλανδοί ντρέπονται γιατί απλώνουν το χέρι; Τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης δείχνουν υπερβολική κατανόηση για τους Ιρλανδούς, οι οποίοι μετά από αιώνες φτώχειας έβγαλαν χρήματα και έκαναν επί μια 15ετία πάρτι σπατάλης» (tvxs, 2011). Έτσι λοιπόν, μια τέτοια «απειλή» – τα διάφορα κοινωνικά κινήματα που έδρασαν κατά καιρούς στον Ελλαδικό χώρο, και κυρίως ο Δεκέμβρης του 2008 – για την ολιγαρχία των ευρωκρατών δεν θα περνούσε απαρατήρητη. Μια ματιά, τέλος, στις προεκλογικές ομιλίες των συντηρητικών Άνγκελα Μέρκελ και Νικολά Σαρκοζύ αρκεί για να επιβεβαιώσει κανείς τα παραπάνω: τον φόβο που προκάλεσε ο Δεκέμβρης στους συντηρητικούς προπαγανδιστές. Το ύφος και ο λόγος τους αλλά και ο τρόπος με τον οποίο κατήγγειλαν τους τραπεζικούς νεποτισμούς και την έλλειψη οραμάτων στην νέα γενιά περισσότερο έμοιαζε με κάποια αριστερίστικη οργάνωση, παρά με μια κεντροδεξιά παράταξη. Πριν τις Γαλλικές εκλογές μάλιστα, ο Σαρκοζύ, υπό την πίεση ορισμένων διαμαρτυριών, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που θεωρείται ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους του προγράμματος της κυβέρνησής του λέγοντας τα εξής στους υπουργούς του: «Δεν θέλουμε έναν Ευρωπαϊκό Μάη του ’68 εν μέσω των Χριστουγέννων». «Αυτό που είδαμε στην Ελλάδα θα μπορούσε να συμβεί κι εδώ στη Γαλλία », προειδοποίησε ο πρώην σοσιαλιστής Πρωθυπουργός Laurent Fabius εν όψη των φοιτητικών διαμαρτυριών που είχε ως αποτέλεσμα περίπου εκατό γαλλικά λύκεια να κλείσουν.
Το επόμενο βήμα…
Βλέποντας την ελληνική κοινωνία εκκωφαντικά σιωπηλή μπροστά στη σκληρή επέλαση της φτώχειας, αναρωτιόμαστε αν χρειάζεται και πάλι μια ανθρώπινη θυσία στο βωμό της κοινωνικής έκρηξης. Αν η κοινωνία μας βρίσκεται σε τόσο βαθύ λήθαργο που χρειάζεται και πάλι το αίμα ενός νεαρού ανθρώπου, ώστε να αφυπνιστεί. Αλλά και πάλι, τί αποτέλεσμα θα είχε μια εξέγερση ανάλογη με του Δεκέμβρη του ’08 αν δεν γίνει ένα βήμα παραπέρα; Θα ήταν ένα ξέσπασμα, μια ακόμη αφορμή για περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση των νέων, μια ακόμη κραυγή αμφισβήτησης του πολιτικού και κοινωνικού σκηνικού. Αρκούμαστε σε αυτό; Ίσως, τελικά, αυτό που πραγματικά θα αφυπνίσει την κοινωνία, δεν είναι το αίμα. Μήτε ο ξύλινος λόγος της αριστεράς, του ΚΚΕ και πολλών αναρχολενινιστών. Είναι οι ίδιες οι πολιτικές ιδέες, προσαρμοσμένες στις πραγματικές δυνατότητες του σύγχρονου δυτικού ανθρωπολογικού τύπου, βγαλμένες όχι από πεφωτισμένους διανοούμενους ή ειδικούς, αλλά από ανοιχτές συνελεύσεις συλλογικοτήτων, γειτονιών, πόλεων, και χωριών. Και φυσικά η βία από μόνη της οδηγεί στην εκτόνωση χωρίς συνείδηση (αν και, στην πραγματικότητα, το ζήτημα μέσα και σκοπός θα μπορούσε να επανεξεταστεί και να αναλυθεί περαιτέρω). Πολλές φορές, μάλιστα, αυτή η τυφλή βία (ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από κάποιου είδους αναγκαιότητα) λειτουργεί ως τροχοπέδη κοινωνικών κινημάτων, όπως στην περίπτωση της 5 Μαΐου του 2010, όπου, έπειτα από την πυρπόληση της τράπεζας στη Σταδίου, βρήκαν τραγικό θάνατο τρεις συνάνθρωποί μας. Πέρα από τον αδικαιολόγητο χαμό των ανθρώπων αυτών, χάθηκε μια μοναδική ευκαιρία να ανατραπεί μια ακόμα ολιγαρχική κυβέρνηση. Οι ιδέες αντιθέτως – ασχέτως αν κάποια στιγμή απαιτούν τη χρήση βίας ως μέσο αυτοάμυνας – οδηγούν στην συνειδητή ανατροφοδότηση, στην εξέλιξη και τη δημιουργία.
Η 6η Δεκέμβρη δεν είναι ούτε επέτειος, ούτε μνημόσυνο, ούτε εικόνισμα. Είναι μια μέρα κατά τη διάρκεια της οποίας μπορούμε να υψώσουμε και πάλι δυνατά τη φωνή της αμφισβήτησης, να διαδώσουμε και να συνδιαμορφώσουμε τις ιδέες που θα πλαισιώσουν την κοινωνική επανάσταση που οραματιζόμαστε, να χτίσουμε σχέσεις αλληλεγγύης στο δρόμο. Οι πορείες που θα ξεκινήσουν στις πόλεις όλης της χώρας είναι σημαντικές. Είναι όμως και αρκετές; Μας αρκεί μια δυναμική βόλτα στους δρόμους της πόλης; Αναμφισβήτητα, είναι απαραίτητη ώστε να μεταφέρει το μήνυμα σε όσους πολίτες των πόλεων έχουν αυτιά να ακούσουν, τι περισσότερο μπορεί να προσφέρει όμως από μόνη της;
Το θέμα λοιπόν δεν είναι να καταγγείλουμε για ακόμη μια φορά την βαρβαρότητα του κράτους, τους τραμπουκισμούς της αστυνομίας, τις μεθοδεύσεις όλων των μηχανισμών καταστολής των συνειδήσεων των μελών της κοινωνίας. Το σύνθημα: «μπάτσοι – γουρούνια – δολοφόνοι» όσο κι αν εκφράζει την οργή μας δεν αρκεί ώστε να ζήσουμε ελεύθεροι. Δεν αρκεί καν για να κάνει τους μπάτσους λιγότερο επικίνδυνους. Η διατήρηση της μνήμης των γεγονότων του ’08 στις συνειδήσεις μας μπορεί και πρέπει να γίνει η αφετηρία για την επανέναρξη αγώνων με στόχους πολύ υψηλότερους από μια στείρα (και μάταιη) αντιπαράθεση με τους επίσημους και ανεπίσημους μπράβους της εξουσίας. Η παρακαταθήκη μπήκε πριν 3 χρόνια. Τα αποτελέσματά του φάνηκαν τον Ιούνη του 2011 με τις δημοκρατικές συνελεύσεις και τη γενικευμένη αντίσταση στις πολιτικές λιτότητας και τον αυταρχισμό. Η κοινωνία ολόκληρη (και όχι μόνο η νέα γενιά) άρχισε να πολιτικοποιείται ή έστω, να έρχεται σε επαφή με το αίτημα της ριζοσπαστικοποίησης.
Οι απατηλές μεθοδεύσεις των συγκυβερνήσεων και του παραμυθιού της εθνικής ομοψυχίας μπροστά στην επικείμενη πτώχευση δεν πρέπει να σταθούν ικανές να ξανακλείσουν τον κόσμο στα σπίτια του. Ξέρουμε ότι αυτό είναι αδύνατο. Η επιθυμία για κοινωνική μεταστροφή θα είναι αυτή που θα ξαναβγάλει στους δρόμους ανθρώπους που ποτέ δεν συμμετείχαν σε κοινωνικούς αγώνες. Είναι λοιπόν μια πολύ καλή ευκαιρία να προετοιμάσουμε όσο καλύτερα μπορούμε την εκ των προτέρων νοηματοδότηση μιας «εξέγερσης» που φαίνεται αναπόφευκτη, ώστε να μην περιοριστεί σε ένα ξέσπασμα μόλις λίγων ημερών, αλλά να γίνει η αρχή για μία διαρκή διαδικασία αντίστασης και αμφισβήτησης των θεσμισμένων μας ψεύτικων αναγκών.
Παρακάτω: Τομές και νέες προσεγγίσεις στην κοινωνική κριτική και την πολιτική σκέψη, μέσα από πολιτικές πράξεις της εξέγερσης του Δεκέμβρη, του Γιωργου Αναστασοπουλου.
Βιβλιογραφία/πηγές:
[1] Σύμφωνα με στοιχεία που εξέδωσε το BBC στις 20-11-2011, το χρέος της Ελλάδας ανέρχεται στα 0,4 τρις. ευρώ και 38.073 ανά κάτοικο. Την ίδια στιγμή όμως, στην Ιρλανδία αγγίζει το 1,7 τρισ.ευρώ (391.000 ευρώ ανά κάτοικο), στην Ισπανία 1,9 τρισ.ευρώ (47.366 ακ), στην Γαλλία 4,2 τρισ.ευρώ (66.508 ακ) και στο Ηνωμένο Βασίλειο 7,3 τρισ.ευρώ (117.580 ακ)
Συγγραφή: Efor, Μichael Theodosiadis και Ian Delta
Όμως η Ελληνική κρίση έχει και διεθνές αντίκτυπο, λόγω της διεθνοποίησης των αγορών. «Το Ευρώ κινδυνεύει εξαιτίας των ανεύθυνων Ελλήνων που αντί να εργάζονται και να παράγουν, τρέχουν στις διαδηλώσεις και δεν πληρώνουν τους φόρους τους», είναι μια στερεότυπη φράση που συχνά ακούμε από διάφορους ηγέτες των υπόλοιπων χωρών της Ε.Ε. και οικονομολόγους, οι οποίοι προσπαθούν να περάσουν το γνωστό μήνυμα «ένοχος λαός, αθώα εξουσία»! Απαντώντας στο ερώτημα του αν και εμείς, ως πολίτες αυτής της χώρας, φέρουμε ευθύνη για την κατάσταση αυτή, αναμφισβήτητα θα λέγαμε ναι. Οποιαδήποτε προσπάθεια αποποίησης ευθυνών θα έμοιαζε με πολιτική στρουθοκαμήλου. Όμως, σε αντίθεση με τους Νεοφιλελεύθερους, που έχοντας ως μοναδικό τους όπλο την ηθική της ενοχής και με βάση αυτό προσπαθούν να μας απομακρύνουν από την πολιτική δράση (δηλαδή, με βάση τη δική τους λογική «εφόσον είμαστε ένοχοι δεν θα πρέπει να διαμαρτυρόμαστε, δεν θα πρέπει να διαδηλώνουμε»), εμείς αντιπροτείνουμε το αντίθετο, λέγοντας ότι το μεγάλο λάθος που διαπράξαμε είναι η απάθεια, «ο μόνος τρομοκράτης» (όπως δικαίως λέει σύνθημα στα Εξάρχεια). Πρόκειται για την απάθεια που είχε ως αποτέλεσμα την ανοχή μας στις διεφθαρμένες κυβερνήσεις που πέρασαν από τη χώρα, κυβερνήσεις που θα έπρεπε να τις είχαμε ξεμπροστιάσει και ανατρέψει χρόνια πριν. Την ίδια ή αντίστοιχη βέβαια απάθεια, έδειξαν κι οι πολίτες όλων των χωρών της Ευρώπης.
Eagainst Αρχείο 